Teinak Cu Thlanti In Cawk Mi Asi
Biahramdomh
Vawleicung suallei ah miropui minthang tuksum in ISRAEL mi million 8/ tluk a thattu Hitler hi a min nan van hmuhbak hin awaww- hi pa cu misual taktak a si ti’n na thinlung ah a hunglang colh lai dah. Vawlei minungah Hitler thei locu cite liat lo an silai kan ti khawh. Asi! a hman sual lei ahcun minthang vawlei a hninsai tu pa pakhat a si, nain mizapi nihcun Hitler cu misual chimpit asi ti vial khi kan theih bik ning a si lai dah nain “mihrut pa sinzong ah fimnak i lakawk a rak um kho thiam” anti bang hi misual pa sinzong ah i zohchunhawk thil tete an um ve thiamthiam.
Hitler nihhin hi vawlei nunnak hi chiakha tuk le tukzasum in a rak a kut ah a rak hum. Ruahchan awk umlo tluk in a rak um. Innchungkhar tha le zohkhenhnak tha a hmu lo. Australia miphun a simi a pa hi kapa ti i vun kawhawk tha in umlo in ngaktah a rak tuar, cu hnu Hitler kum hleikua (19) a si ahhin ai bochan ngaingai mi anu nih a thihtak than cuti’n a ngaktah buangro ning a hungfak chin lengmang, bochanawk a ngei ti lo, i ruahchan awk ding an dih,a nun hi a kha hringhran ko cang, zohkhenh tu zongngei tilo in cuticun amah lawng khua a sa. Cu hnu cun an khua le an ruuninn chuahtak in a dang khua Viena khualipi ah a rak i thial. Cuticun a pawcawm nak caah mi khengtawl a rak i hlawh i cu khua i rawlhal or kutdok pawl sin ah a paw khimnak caah rawl aicuh len ve mi asi, nain hitluk dirhmun chia le harsa in nung cang ko hmanhseh, hi harsatnak chung ah a tlau lo, a hawi le kutdok cheukhat hi an pawkhim bak cun zuudin le nu kawl hi an huam i an tuah bik tawn nain a hawi le sinah a kalbal ve lo sualnak tuah hi a duh lo fir le dehhlen tbk pawl hi a rak huat mi pakhat asi. Zuudinnak le nu kawlnak caah a caantha pawl a pe siang lo.
Cutluk dirhmun chiakhaa teah a dir ko nain ai thawh i “ Ni Khatkhat Ahcun Germany Vawlei Hi Ka Uk Te Lai"-__ tiah a rak ti, ti a si.
mah cu ''''''Mizapi lungthin hngalh” hi a si. Pawngkam ( society) nuncan a fian i atei khawh kan ti laicu, nifate kan nun ah pawngkam umtu zoh thiam, teikhawh le hngalh hi arak biapi tuk. Hawi le kom karah siseh, innpa chakthlang karah siseh, khua le ram i uk i hruai nakah siseh, biaknak lei i țhithruai nak tiangin, zapi thinlung tei le theihfian hi a rak herh hringhran ko. zapi duhnak lungthin hngalh fian lo cun hmainawr a fawi lo i thanchonak lam a tlawm hrim ko hnga.
Harnak in teinak/ Muihnak in ceunak ah
___ Cuticun harsatnak le lungdonghnak karah dir hmanhseh, dokdok catcat in ai hne ceomau i tei a mat ve caah kum le caan cu an hung liam i a saduhthah bang ai zuamnak thawngin GERMAN ram cu a kut ah a hun i humthup ko ai.…Minung sinak cun khuaruah har a si ko,thilmak ngai kan ti khawh (miracle) pakhat asi ti awk a phu, cuticun Germany ram cu mi nih tihzah mi ram, thir le phang in an cuanh mi ram ah a hun ser khawh.
Zeithil poh ah hin i biataknak, zuam nak ai tello cun zeirian hmanh tlamtlinh timi a um kho lo, a min men in kan tlinh kho ko, nain zuamnak, teimaknak chung lawng ah teinak, thiamnak, a um caah zuamnak tello in tlinh mi rian cu a fek kho ballo.
Teinak cu thlanti in cawk mi asi::::::” Kha hlan Hitler nun kha hun cuanh than ahcun vawlei ahhin nun huamding hmanh a si hnga lo. Ruahchan ding a rak dih, bochan awk a ho hmanh an rak um lo, ngaktah buangro nih a si, cawmtu le zohkhenhtu ngei lo dirhmun a rak si. Asinain a nihcu harnak kha a sungh a pe duh lo, ai zuam, tei a ma i mah ai zuamnak le a teimaknak nih uktu sang dirhmun ah a cawithlir, dirhmuntha/ramuk tu a phak ter cang.
Minung nunnak ahhin i zuamnak hi zeitluk in dah a rak biapit tihi mithmuh kuttongh in hi pa nun ah a lang ko, a hlei in kan nih sianghngakchia cahrim ah a herhbik mi asi. Acaan ahcun lungdongh vansannak in kan khat țheo lai, kan ca he aipeh tlai mi kongah maw asiloah innchungkhar he pehtlai in maw, harnak zeimawzat kan tong lengluang ko lai, cucu minung nih pawngkam thilri lakah kan hrialkhawh lomi asi. Nain mah harnak hna cu a sungh kan pekawk a silo. Hitler bang in lungthawng le teimak he kan dirțhoh a herh. Cuve bantukin riantuantu kan si ah, phaisa in chawlehthal mi kan si ah kantuahmi riankip cio ahhin zuamnak le teimaknak cu kan hmuhding thlawchuah ca i a hrambunh an si ko tihi a fiang.
Uah Faihnak Le Puarhrannak Hna Aphi::
Hitler cu uktu bawi lianngan mangtara ahun si tik ah, power ngei taktak in rian a tuan khawh i a uknak cu a lianngan ngaingai mi (GreatDynasty) uknak ah aser khawh. Cutluk cun a thawngmi le a lianngan mi asi ko nain, a thilti khawhnak kha thatnak ah hmang loin thatlonak in a hman, a hlei in a hngakchiat lio a carel mi anrak chiatkhaat tuk ruangah micungah lungsi lonak le duhlonak, lungtlinlonak a rak ngeih mi kha ai țhanpi i teirulchamnak lungthin nih a nun ah hmunhman an laaktik ah vawleicung ah a tuanbia chiakha bik minungah ai tal. Kan Laiphung ah ''Nu cingcih lo pa muangmuah lo'' anti bang, nuncan ziazatha cawnpiaktu tha a ngeih lotik ah, mitei duhnak, mi rialdiip duhnak, lungthin nih a thinlung ah poison a zawi i hmabang apor ter, cun i uahnak (proudness) thinlung in a khat, GERMAN miphun hi a liannganbik kan si, vawlei hi kan ta asi, kan uk hngading ram a si hei tiphun deuh ruah nak a ngei, Keimah/kanmah ti lungput a ngeihtik ah cu lungput a ngeih mi nihcun vawlei ralpi pahnihnak a chuah terphah. Cu tikah mah lio ahcun a uk nak le GERMAN ram cu thenhnih ah then a hung si (atu cu aithen ti lo an lakkhawh than cang) an khualipi Berlin vampang zong a laimacir in then le cheu a rak si, nichuah lei cu Russian nih an uk i nitlak leicu American nih an rak uk, Cutik ah Berlin khuachung um ciocio ko ah chungkhar, cingla rualchan le hawi le kom hna zong duhduh in an i lengkai kho ti lo. An i ngaih cukmak zongah harsa ngai in khualbang a tlawn in an rak tlawng. Ai uahnak, le a lungpuamnak, mizei a rel lonak hna nih a liannngan mi a uknak cu darthlalang bang an thenhmal ter, an cheuhmal ter dih ai.
Dongnak:::
Hihi mithalo hna i an phichuak cu a si. Kan nunnak caah pathian nih a zatawk in rian a kan chiahpiak ko nain a tuan le thazaang chuah in kan thlanti dor tlak ter kan i siang lo ruangah zeizong sungh in kan sung i kan si afak, a ciasa in chiah a si cangmi rawl kha va kal i va ei i tim loin kan dirnak hmunah raseh ti kan duhrih, kan sin a phaksual hmanh ah a ei le a khai kan huam lo. A ei hmanh kan zuam lo ahcun pawkhim khawh cu asi hnga lo, thathuut cu sual a si kan theih ko buah siarem in kan tha a thuu thiamthiam rih. Mahbu ahcun rum kan duh ngam rih. Sianginn kai mi nih cazoh lo ahcun EXAM sunghnak asi ti kan theih ko buah ca kan zoh huam lo, mark tha ( special mark) hmuh duh ahcun hawi hlei in kan i zuam a herh. Cuhnu lawngah kan nun i hmuitinh cu ka hmuh khawh lai. Kan nunnak caah siseh, kan ca cawnnak caah siseh, tuan lo le tuah lo riangmang in Bawipa cucu ka pe, khakha ka pe kan ti, a ngaingai locun pek cangmi kan si zeizongte kan caah chiahpiak kan si cang. Va kal i ---i lak lawng kan rian asinain cu valak rumro hmanhcu kan rak zuam lo.
Acheukhat a rummi le a thawngtha, a cak mi nih mahnak sifak le ader mi kha kan nihsawh hna kan rialdiip hna, kan muidawhnak hna le kan fimthiamnak hna hi hnarpuar emem in kan u uahpi caah acheu cu kan tlak nak a saangtuk tawn. Acheu refugee sinak in ramtha a phan mi nih thutdanh thatha inn thatha he khua kan hunsak hnuah kan lung apuam ciammam i, kan ruam a kai ciammam i Lainun le sining khahruh ah a chiatawk zong kan um thiam,(kan dihlak ka ti lo awh a cheu ka ti nak) kan broken English zong achuak khun, Lai biafang ah a umko mi rumro zong mirang biafang do i cawi riangmaang in '' kan “ok” that ning le kan “bye bye” a thatning ti awk tha loh, ningzak deuh khi kan si. Pathian nih a kan pek cia thil le rii ah i uahpi ding zeihmanh kan ngei lo, kan fimnak kan thiamnak cung ah i uah piawk tlak kanngei lo, Bawipa pek cia thil le rii zong a thatnak lam in hmanthiam kan herh, chiatnak le thatnak cu artlang ten a kal ti mi an si chiatnak lo in thatnak a um kho lo, cu bang thatnak lawng a um kho thiam ve loh, mah ka zawn te ahhin kan I ralrin awk a herh. Kan i uah pi ding cu kan Bawipa Jesus lawnglawng hi asi.
Nifate kan nunnak ah Pathian pekcia mi cungah zeitin kan nun? Zeitin kanhman? Hal lawng in a za lo i, chim le rel lawngzong a za lo.
Hawidawt zuamnak le teimaknak lungthin ngeih caan a si cang, i uahnak le lungpuannak in kan i dinh caan a si cang, mah lo ah cun kan tlaknak a sangtuk sual lai….
VAZUUN
Chirhchan: Harnak phen thluachuah (Pu Bual Tawn)
Vawleicung suallei ah miropui minthang tuksum in ISRAEL mi million 8/ tluk a thattu Hitler hi a min nan van hmuhbak hin awaww- hi pa cu misual taktak a si ti’n na thinlung ah a hunglang colh lai dah. Vawlei minungah Hitler thei locu cite liat lo an silai kan ti khawh. Asi! a hman sual lei ahcun minthang vawlei a hninsai tu pa pakhat a si, nain mizapi nihcun Hitler cu misual chimpit asi ti vial khi kan theih bik ning a si lai dah nain “mihrut pa sinzong ah fimnak i lakawk a rak um kho thiam” anti bang hi misual pa sinzong ah i zohchunhawk thil tete an um ve thiamthiam.
Hitler nihhin hi vawlei nunnak hi chiakha tuk le tukzasum in a rak a kut ah a rak hum. Ruahchan awk umlo tluk in a rak um. Innchungkhar tha le zohkhenhnak tha a hmu lo. Australia miphun a simi a pa hi kapa ti i vun kawhawk tha in umlo in ngaktah a rak tuar, cu hnu Hitler kum hleikua (19) a si ahhin ai bochan ngaingai mi anu nih a thihtak than cuti’n a ngaktah buangro ning a hungfak chin lengmang, bochanawk a ngei ti lo, i ruahchan awk ding an dih,a nun hi a kha hringhran ko cang, zohkhenh tu zongngei tilo in cuticun amah lawng khua a sa. Cu hnu cun an khua le an ruuninn chuahtak in a dang khua Viena khualipi ah a rak i thial. Cuticun a pawcawm nak caah mi khengtawl a rak i hlawh i cu khua i rawlhal or kutdok pawl sin ah a paw khimnak caah rawl aicuh len ve mi asi, nain hitluk dirhmun chia le harsa in nung cang ko hmanhseh, hi harsatnak chung ah a tlau lo, a hawi le kutdok cheukhat hi an pawkhim bak cun zuudin le nu kawl hi an huam i an tuah bik tawn nain a hawi le sinah a kalbal ve lo sualnak tuah hi a duh lo fir le dehhlen tbk pawl hi a rak huat mi pakhat asi. Zuudinnak le nu kawlnak caah a caantha pawl a pe siang lo.
Cutluk dirhmun chiakhaa teah a dir ko nain ai thawh i “ Ni Khatkhat Ahcun Germany Vawlei Hi Ka Uk Te Lai"-__ tiah a rak ti, ti a si.
Hitler Ngakchia Lio
Atu nang le kei dirhmun in vun cuan ve hmanh, zei nati ve lai dek?..Thil si kho lo (impossible) kan ti ko lai, Hitler hi a hrut ko hih a thluak hman loh ( mental problem) 80 % minung kan ti men ko lai, kan va ti hmanh ah kan va mawhhme maw, van zumhawk cu a har ngai ko, kutdok bantuk dirhmun ah adir mipa nih ram pumpi vanuk dingcu mizei nihdah a zumhkhawh hnga mu, chikhat zaanmng hmanh ah kan ruahphak loding asi nain a nih cu a zumhnak ah fek te’n a dir i ai zuam, ai tinh mi le a saduhthah hna a rian hna kha aa sehchih, teiman a thlu. Tlaluala in a um lo Vawleicung ah a cang cuahmah mi thawngpangkip rel theih ai zuam, Cauk zong tampi a rel ti a si. Cun Hitler nihhin chuahpi (pahrang) mi fimthiamnak pakhat a ngei ve''mah cu ''''''Mizapi lungthin hngalh” hi a si. Pawngkam ( society) nuncan a fian i atei khawh kan ti laicu, nifate kan nun ah pawngkam umtu zoh thiam, teikhawh le hngalh hi arak biapi tuk. Hawi le kom karah siseh, innpa chakthlang karah siseh, khua le ram i uk i hruai nakah siseh, biaknak lei i țhithruai nak tiangin, zapi thinlung tei le theihfian hi a rak herh hringhran ko. zapi duhnak lungthin hngalh fian lo cun hmainawr a fawi lo i thanchonak lam a tlawm hrim ko hnga.
Harnak in teinak/ Muihnak in ceunak ah
___ Cuticun harsatnak le lungdonghnak karah dir hmanhseh, dokdok catcat in ai hne ceomau i tei a mat ve caah kum le caan cu an hung liam i a saduhthah bang ai zuamnak thawngin GERMAN ram cu a kut ah a hun i humthup ko ai.…Minung sinak cun khuaruah har a si ko,thilmak ngai kan ti khawh (miracle) pakhat asi ti awk a phu, cuticun Germany ram cu mi nih tihzah mi ram, thir le phang in an cuanh mi ram ah a hun ser khawh.
Zeithil poh ah hin i biataknak, zuam nak ai tello cun zeirian hmanh tlamtlinh timi a um kho lo, a min men in kan tlinh kho ko, nain zuamnak, teimaknak chung lawng ah teinak, thiamnak, a um caah zuamnak tello in tlinh mi rian cu a fek kho ballo.
Teinak cu thlanti in cawk mi asi::::::” Kha hlan Hitler nun kha hun cuanh than ahcun vawlei ahhin nun huamding hmanh a si hnga lo. Ruahchan ding a rak dih, bochan awk a ho hmanh an rak um lo, ngaktah buangro nih a si, cawmtu le zohkhenhtu ngei lo dirhmun a rak si. Asinain a nihcu harnak kha a sungh a pe duh lo, ai zuam, tei a ma i mah ai zuamnak le a teimaknak nih uktu sang dirhmun ah a cawithlir, dirhmuntha/ramuk tu a phak ter cang.
Minung nunnak ahhin i zuamnak hi zeitluk in dah a rak biapit tihi mithmuh kuttongh in hi pa nun ah a lang ko, a hlei in kan nih sianghngakchia cahrim ah a herhbik mi asi. Acaan ahcun lungdongh vansannak in kan khat țheo lai, kan ca he aipeh tlai mi kongah maw asiloah innchungkhar he pehtlai in maw, harnak zeimawzat kan tong lengluang ko lai, cucu minung nih pawngkam thilri lakah kan hrialkhawh lomi asi. Nain mah harnak hna cu a sungh kan pekawk a silo. Hitler bang in lungthawng le teimak he kan dirțhoh a herh. Cuve bantukin riantuantu kan si ah, phaisa in chawlehthal mi kan si ah kantuahmi riankip cio ahhin zuamnak le teimaknak cu kan hmuhding thlawchuah ca i a hrambunh an si ko tihi a fiang.
Uah Faihnak Le Puarhrannak Hna Aphi::
Hitler cu uktu bawi lianngan mangtara ahun si tik ah, power ngei taktak in rian a tuan khawh i a uknak cu a lianngan ngaingai mi (GreatDynasty) uknak ah aser khawh. Cutluk cun a thawngmi le a lianngan mi asi ko nain, a thilti khawhnak kha thatnak ah hmang loin thatlonak in a hman, a hlei in a hngakchiat lio a carel mi anrak chiatkhaat tuk ruangah micungah lungsi lonak le duhlonak, lungtlinlonak a rak ngeih mi kha ai țhanpi i teirulchamnak lungthin nih a nun ah hmunhman an laaktik ah vawleicung ah a tuanbia chiakha bik minungah ai tal. Kan Laiphung ah ''Nu cingcih lo pa muangmuah lo'' anti bang, nuncan ziazatha cawnpiaktu tha a ngeih lotik ah, mitei duhnak, mi rialdiip duhnak, lungthin nih a thinlung ah poison a zawi i hmabang apor ter, cun i uahnak (proudness) thinlung in a khat, GERMAN miphun hi a liannganbik kan si, vawlei hi kan ta asi, kan uk hngading ram a si hei tiphun deuh ruah nak a ngei, Keimah/kanmah ti lungput a ngeihtik ah cu lungput a ngeih mi nihcun vawlei ralpi pahnihnak a chuah terphah. Cu tikah mah lio ahcun a uk nak le GERMAN ram cu thenhnih ah then a hung si (atu cu aithen ti lo an lakkhawh than cang) an khualipi Berlin vampang zong a laimacir in then le cheu a rak si, nichuah lei cu Russian nih an uk i nitlak leicu American nih an rak uk, Cutik ah Berlin khuachung um ciocio ko ah chungkhar, cingla rualchan le hawi le kom hna zong duhduh in an i lengkai kho ti lo. An i ngaih cukmak zongah harsa ngai in khualbang a tlawn in an rak tlawng. Ai uahnak, le a lungpuamnak, mizei a rel lonak hna nih a liannngan mi a uknak cu darthlalang bang an thenhmal ter, an cheuhmal ter dih ai.
Mithah leiah maktaduai Hitler
Hihi mithalo hna i an phichuak cu a si. Kan nunnak caah pathian nih a zatawk in rian a kan chiahpiak ko nain a tuan le thazaang chuah in kan thlanti dor tlak ter kan i siang lo ruangah zeizong sungh in kan sung i kan si afak, a ciasa in chiah a si cangmi rawl kha va kal i va ei i tim loin kan dirnak hmunah raseh ti kan duhrih, kan sin a phaksual hmanh ah a ei le a khai kan huam lo. A ei hmanh kan zuam lo ahcun pawkhim khawh cu asi hnga lo, thathuut cu sual a si kan theih ko buah siarem in kan tha a thuu thiamthiam rih. Mahbu ahcun rum kan duh ngam rih. Sianginn kai mi nih cazoh lo ahcun EXAM sunghnak asi ti kan theih ko buah ca kan zoh huam lo, mark tha ( special mark) hmuh duh ahcun hawi hlei in kan i zuam a herh. Cuhnu lawngah kan nun i hmuitinh cu ka hmuh khawh lai. Kan nunnak caah siseh, kan ca cawnnak caah siseh, tuan lo le tuah lo riangmang in Bawipa cucu ka pe, khakha ka pe kan ti, a ngaingai locun pek cangmi kan si zeizongte kan caah chiahpiak kan si cang. Va kal i ---i lak lawng kan rian asinain cu valak rumro hmanhcu kan rak zuam lo.
Acheukhat a rummi le a thawngtha, a cak mi nih mahnak sifak le ader mi kha kan nihsawh hna kan rialdiip hna, kan muidawhnak hna le kan fimthiamnak hna hi hnarpuar emem in kan u uahpi caah acheu cu kan tlak nak a saangtuk tawn. Acheu refugee sinak in ramtha a phan mi nih thutdanh thatha inn thatha he khua kan hunsak hnuah kan lung apuam ciammam i, kan ruam a kai ciammam i Lainun le sining khahruh ah a chiatawk zong kan um thiam,(kan dihlak ka ti lo awh a cheu ka ti nak) kan broken English zong achuak khun, Lai biafang ah a umko mi rumro zong mirang biafang do i cawi riangmaang in '' kan “ok” that ning le kan “bye bye” a thatning ti awk tha loh, ningzak deuh khi kan si. Pathian nih a kan pek cia thil le rii ah i uahpi ding zeihmanh kan ngei lo, kan fimnak kan thiamnak cung ah i uah piawk tlak kanngei lo, Bawipa pek cia thil le rii zong a thatnak lam in hmanthiam kan herh, chiatnak le thatnak cu artlang ten a kal ti mi an si chiatnak lo in thatnak a um kho lo, cu bang thatnak lawng a um kho thiam ve loh, mah ka zawn te ahhin kan I ralrin awk a herh. Kan i uah pi ding cu kan Bawipa Jesus lawnglawng hi asi.
Nifate kan nunnak ah Pathian pekcia mi cungah zeitin kan nun? Zeitin kanhman? Hal lawng in a za lo i, chim le rel lawngzong a za lo.
Hawidawt zuamnak le teimaknak lungthin ngeih caan a si cang, i uahnak le lungpuannak in kan i dinh caan a si cang, mah lo ah cun kan tlaknak a sangtuk sual lai….
VAZUUN
Chirhchan: Harnak phen thluachuah (Pu Bual Tawn)
Comments
Post a Comment