Tangka Hramphum Ning Phunthum
Biahram Domh
Rum ahcun a hrut zong a fim lo ko hnga(rel mi ca chungin)
tangka um ahcun rum hi a fawituk lai eh(ka hawipa bia)
Rum cu i timh bak ding! I timh lawng hlah amuihmai a thawtnam hrimhrim teh ve ding. Rum nak dingah phaisa kuang țhapi va ngeih zong a hau lo Bank card va ngeih zong a herh hlei lo. Cunak in a herh deuh mi cu kan thinlung duhnak kha kan tei(hrial) i kan hmuitinh (tleihtleng) kha fekțhup in kan i tleih i sehchih a biapibiapi deuh suamaou. Cun kan phaisa luhchuahnak le umkal nak tete kan note book siloah ka khatkhat ah kan i țial i kan theih peng a herh na phaisa luhchuahnak na theih i cinken lo ahcun na hmuitinh he nain hla ziahmah ko lai(sifah he neihniam te nan lengți lai ti nak). Phaisa loin rum khawh silo cucaah zeitin dah kan phaisa hmuh mi hnihkhat te hi kan khon lai i zeitin dah kan phumkun lai?
TangkaTangka hramphum timi hi tangka a tomtom in a ngei mi pawl lawng nih tuah khawh mi rian ah tam deuh nih kan rak ruah mi asi caah si rua, nifatin hman mi Laiholh biafang ah telh set mi asi lo. Catial nak zongah ramdang thawng deuh ah rak hman mi biafang asi. Kan mah thawng, Chinram thawng tiphun ah hmuh le hman a rak um tuk lo. Asinain tangka hman in rian pakhatkhat tuah mi paoh cu tangka hramphum an si dih.
Vawlei cung chawtual ah tangka hram an phum ning hna a tlangpi in phumthum ah an țhen. Cu hna cu an biafang in siloin an sullam in leh ahcun-
(1) Amiak kawl nak(Speculation)
(2)Sungh lo nak(Hedging)
(3)Karlak hmuhkhawh mi miak nak(Arbritrage)
(1) Amiak kawl nak(Speculation)
Laimi kanpa le cheukhat an rak tuahtuk cang mi asinain zapi nih rak banhkhawh lomi a miak kawl nak phun asi. Tuchan mino zong hi lam in tangka kawl mi kan tamtuk rih rua lo, ka theihtawk ah. Vawlei cung chawtual ahcun hi lam bak ah tangka hramphum an tam bik. Hi lam ah chaw hi chahbik in ai phah kan ti khawh.
Vawlei cung chawleh rian hi hmailei ah zeitin dah a kal lai timi cuanh chungnak in a kal mi an si. An cuanhchung mi, an ruahdamh mi ningin chawleh rian hi a kal ko ahcun miak nak le hlawknak tampi an hmuh. An ruah ningin thil a kal lo belte ahcun sunghnak a chuahpi ve.
Thiam sang tampi an um bang cuanh ning ai dang cio. Cutin asi hrimhrim lai tiin za ah za hohmanh nih ruahdamh awk a țha lo. Macu a țha bik tiin zapi lungtlin nak phun zong lakawk a tha lo. Mah le zumh ning le tuah ning bakbak kha tangka hramphum asi ko. A fawi nak cun, amiak kawlnak lam in tangka hramphum cu an zumhnak cungah zumhngam nak taktak in tuah mi a si. An tuak i an zumh mi a hman ahcun an miak, an i palh ahcun sungh si ve.
(2)Sungh lo nak(Hedging)
Sungh lo nak timi cu an ngeih mi tangka kha phaisa thlen a tlak ruang ti bantuk ah sunghnak an ton lonak hnga tuah mi chawkawl ning asi. Sungh lo ding lawngkha an tuak mi asi i vawlei cung chawleh rian sining kha theih an i tim lo- theih zong an hautuk lemm lo. An nih an theih duh mi cu chawleh rian zeitin a kal zongah kan ngeih mi tangka sungh lo ding zeitindah kan i kilven lai timi lawnglawng asi.
U.S Laimi ah hi lam in tangka aa chiah mi k Ule an um pah. Tam deuh nih an tuah mi cu inn pakhat kha cawk i kum tlawmpal rauh hnu ah zuar than tibantuk hi asi. An zumh mi cu vawleii cung thil man an kai dih cun inn man zong akai hrim ko lai ti asi bik.
A fawinak cun an ngeih mi tangka sungh lo nak an tangka kha risk a tlawmbiknak hmun ah a phumtu an si. Laimi nih kan tuah ning tucu sungh lonak lawng siloin miaknak ca hrim ah tuahchih deuh an si. Kawlram lei zongah hi lam hi tangka a ngeih pah mi nih cun an hman ngai mi lam asi.
(3)Karlak hmuh khawh mi miak nak(Arbritrage)
Chawtual i aa mah lo nak, a tluan lonak tibantuk le tangka thlennawn tibantuk, chawtual pakhat le pakhat karlak thil a cang mi sining cuanh in a miak hmuh nak hnga tangka hramphum mi an si.
Hi bantuk tangka hramphum hi Laimi nih kan thiam le kan ram hmannak a sau pah cang. Tahchunhnak ah Mizo ram le sungdong kan tuah mi, India gangka le Kawlram tangka thlen karlak i hmuhkhawh mi miaknak kawl kha asi. Kawlram ah thil cah i U.S ah zuar than zong kha hi phu ah khumh khawh ve țhiam an si. Hi lam in tangka hram phum hi sunghnak a tlawm . A rengreng ah arbritrager taktak nih cun a sungkho mi paoh kha cu an hrial dih. Chawleh rian ahcun a cunglei phumthum hi an za tein an biapi dih. Cu phunthum nih cun vawlei cung chawleh rian cu lungthu bangin an doh- pakhat a bau sual cun vawlei cung chawleh rian hi kaap khat lei ah a lerh lai i fak ngai in tluk rilh khawh a si tiin thiamsang hna nih an hmuh ning cu a si. Pakhat le khat an i hngat chan ti zong kan ti khawh.
---"World Economy" Randy Charles Epping tial mizohchunh in
Credit- https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=1121941084484416&id=100000056043960
Rum ahcun a hrut zong a fim lo ko hnga(rel mi ca chungin)
tangka um ahcun rum hi a fawituk lai eh(ka hawipa bia)
Rum cu i timh bak ding! I timh lawng hlah amuihmai a thawtnam hrimhrim teh ve ding. Rum nak dingah phaisa kuang țhapi va ngeih zong a hau lo Bank card va ngeih zong a herh hlei lo. Cunak in a herh deuh mi cu kan thinlung duhnak kha kan tei(hrial) i kan hmuitinh (tleihtleng) kha fekțhup in kan i tleih i sehchih a biapibiapi deuh suamaou. Cun kan phaisa luhchuahnak le umkal nak tete kan note book siloah ka khatkhat ah kan i țial i kan theih peng a herh na phaisa luhchuahnak na theih i cinken lo ahcun na hmuitinh he nain hla ziahmah ko lai(sifah he neihniam te nan lengți lai ti nak). Phaisa loin rum khawh silo cucaah zeitin dah kan phaisa hmuh mi hnihkhat te hi kan khon lai i zeitin dah kan phumkun lai?
TangkaTangka hramphum timi hi tangka a tomtom in a ngei mi pawl lawng nih tuah khawh mi rian ah tam deuh nih kan rak ruah mi asi caah si rua, nifatin hman mi Laiholh biafang ah telh set mi asi lo. Catial nak zongah ramdang thawng deuh ah rak hman mi biafang asi. Kan mah thawng, Chinram thawng tiphun ah hmuh le hman a rak um tuk lo. Asinain tangka hman in rian pakhatkhat tuah mi paoh cu tangka hramphum an si dih.
Vawlei cung chawtual ah tangka hram an phum ning hna a tlangpi in phumthum ah an țhen. Cu hna cu an biafang in siloin an sullam in leh ahcun-
(1) Amiak kawl nak(Speculation)
(2)Sungh lo nak(Hedging)
(3)Karlak hmuhkhawh mi miak nak(Arbritrage)
(1) Amiak kawl nak(Speculation)
Laimi kanpa le cheukhat an rak tuahtuk cang mi asinain zapi nih rak banhkhawh lomi a miak kawl nak phun asi. Tuchan mino zong hi lam in tangka kawl mi kan tamtuk rih rua lo, ka theihtawk ah. Vawlei cung chawtual ahcun hi lam bak ah tangka hramphum an tam bik. Hi lam ah chaw hi chahbik in ai phah kan ti khawh.
Vawlei cung chawleh rian hi hmailei ah zeitin dah a kal lai timi cuanh chungnak in a kal mi an si. An cuanhchung mi, an ruahdamh mi ningin chawleh rian hi a kal ko ahcun miak nak le hlawknak tampi an hmuh. An ruah ningin thil a kal lo belte ahcun sunghnak a chuahpi ve.
Thiam sang tampi an um bang cuanh ning ai dang cio. Cutin asi hrimhrim lai tiin za ah za hohmanh nih ruahdamh awk a țha lo. Macu a țha bik tiin zapi lungtlin nak phun zong lakawk a tha lo. Mah le zumh ning le tuah ning bakbak kha tangka hramphum asi ko. A fawi nak cun, amiak kawlnak lam in tangka hramphum cu an zumhnak cungah zumhngam nak taktak in tuah mi a si. An tuak i an zumh mi a hman ahcun an miak, an i palh ahcun sungh si ve.
(2)Sungh lo nak(Hedging)
Sungh lo nak timi cu an ngeih mi tangka kha phaisa thlen a tlak ruang ti bantuk ah sunghnak an ton lonak hnga tuah mi chawkawl ning asi. Sungh lo ding lawngkha an tuak mi asi i vawlei cung chawleh rian sining kha theih an i tim lo- theih zong an hautuk lemm lo. An nih an theih duh mi cu chawleh rian zeitin a kal zongah kan ngeih mi tangka sungh lo ding zeitindah kan i kilven lai timi lawnglawng asi.
U.S Laimi ah hi lam in tangka aa chiah mi k Ule an um pah. Tam deuh nih an tuah mi cu inn pakhat kha cawk i kum tlawmpal rauh hnu ah zuar than tibantuk hi asi. An zumh mi cu vawleii cung thil man an kai dih cun inn man zong akai hrim ko lai ti asi bik.
A fawinak cun an ngeih mi tangka sungh lo nak an tangka kha risk a tlawmbiknak hmun ah a phumtu an si. Laimi nih kan tuah ning tucu sungh lonak lawng siloin miaknak ca hrim ah tuahchih deuh an si. Kawlram lei zongah hi lam hi tangka a ngeih pah mi nih cun an hman ngai mi lam asi.
(3)Karlak hmuh khawh mi miak nak(Arbritrage)
Chawtual i aa mah lo nak, a tluan lonak tibantuk le tangka thlennawn tibantuk, chawtual pakhat le pakhat karlak thil a cang mi sining cuanh in a miak hmuh nak hnga tangka hramphum mi an si.
Hi bantuk tangka hramphum hi Laimi nih kan thiam le kan ram hmannak a sau pah cang. Tahchunhnak ah Mizo ram le sungdong kan tuah mi, India gangka le Kawlram tangka thlen karlak i hmuhkhawh mi miaknak kawl kha asi. Kawlram ah thil cah i U.S ah zuar than zong kha hi phu ah khumh khawh ve țhiam an si. Hi lam in tangka hram phum hi sunghnak a tlawm . A rengreng ah arbritrager taktak nih cun a sungkho mi paoh kha cu an hrial dih. Chawleh rian ahcun a cunglei phumthum hi an za tein an biapi dih. Cu phunthum nih cun vawlei cung chawleh rian cu lungthu bangin an doh- pakhat a bau sual cun vawlei cung chawleh rian hi kaap khat lei ah a lerh lai i fak ngai in tluk rilh khawh a si tiin thiamsang hna nih an hmuh ning cu a si. Pakhat le khat an i hngat chan ti zong kan ti khawh.
---"World Economy" Randy Charles Epping tial mizohchunh in
Credit- https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=1121941084484416&id=100000056043960
Comments
Post a Comment